Pisząc ten artykuł mamy już prawie połowę wakacji za nami, dla dzieci i młodzieży to czas wakacyjnych wyjazdów, aktywności, zaś dla dorosłych sezon urlopowy.
Czas ten bardzo chętnie spędzamy nad wodą do czego zachęcają wysokie temperatury i świetna słoneczna pogoda.
Ten okres w roku to również stale pojawiające się z mediów, prasy, portali internetowych, informacje o kolejnych utonięciach, wypadkach nad wodą.
Niestety zaczyna to stanowić już plagę zarówno nad jeziorami, sztucznymi zalewami czy też nad zatoką lub morzem.
Większość z tych zdarzeń to również powtarzający się efekt lekkomyślności wynikającej z łączenia alkoholu z korzystaniem z kąpieli wodnych, czy też sportów wodnych.
W tym wypadku możemy jedynie apelować o zwracanie uwagi osobą które spożywają procentowe trunki a następnie idą popływać lub korzystać z innych sportów wodnych. Szczególnie jeżeli są to nasi znajomi z którymi razem przyszliśmy nad wodę.
Natomiast w pozostałych przypadkach bardzo często jest to kwestia edukacji dotyczącej możliwości wykorzystania dostępnych środków bezpieczeństwa osobistego jak i środków ratowniczych.
Często w rozmowach z klientami poruszamy te kwestie i nierzadko widząc zdziwienie w oczach rozmówców słyszymy: "Kamizelka?? Nie nie będzie potrzebna bo ja świetnie pływam i moje nastoletnie dzieci też"
W to nie wątpimy, ale czy w przypadku awarii sprzętu, kontuzji bądź urazu, będąc kilkaset metrów od brzegu jeziora, lub co gorsza brzegu morza, gdzie dodatkowo oddziałują prądy morskie i fale - na pewno wystarczy nam sił na uratowanie siebie?? Warto zadać sobie to pytania za każdym razem wchodząc do wody.
Wszyscy pamiętamy nie tak odległe czasy, gdy na nartach czy też na rowerze jeździło się bez kasków - dzisiaj takie osoby stanowią wyjątki. To rozsądne i odpowiedzialne. Tak samo jest nad wodą, kamizelka asekuracyjna u osób potrafiących pływać to nie obciach a zdrowy rozsądek i odpowiedzialność za siebie i najbliższych.
Obecnie na rynku dostępna jest cała masa sprzętu która ma za zadanie zapewnić nam wyższy poziom bezpieczeństwa, zaś w skrajnych sytuacjach umożliwić komunikację ratunkową.
To jaki rodzaj ekwipunku wybierzemy zależy od wielu czynników - rodzaj aktywności na wodzie jaką uprawiamy, rodzaj akwenów po których się poruszamy, to czy pływamy samotnie czy w grupie osób.
Chociażby przykładowa kamizelka ratunkowa pneumatyczna inaczej zostanie dobrana dla osoby pływającej głównie lub wyłącznie po śródlądziu - np. Mazurach a inaczej dla kogoś kto żegluje przede wszystkim po zatoce lub otwartym morzu. To samo dotyczy kajakarza lub windsurfera - osoby takie powinny mieć dobrane kamizelki pod kątem ruchów jakie wykonują w czasie pływania, aby zapewnić maksymalny komfort i bezpieczeństwo. Źle dobrana kamizelka w przypadku osób pływających kajakiem będzie skutkowała mniejsza efektywnością w wiosłowaniu jak również otarciami pod pachami czy na ramionach.
Jest wiele zależności które trzeba wziąć pod uwagę, dlatego lepiej jest zapytać osób doświadczonych, uprawiających różne sporty wodne, które nam doradzą, niż kupować w ciemno produkt który nie znajdzie zastosowania w danej sytuacji i formie aktywności wodnej.
W naszym teamie Activegames uprawiamy różne sporty wodne, od żeglarstwa - zarówno morskiego jak i śródlądowego, pływaniu na desce sup, wing sup, po kajakarstwo. Dzięki temu mamy najlepszą sposobność do porównania wyposażenia, które jest przydatne i spełnia najlepiej swoją funkcję. Naszą widzą i doświadczeniem bardzo chętnie się z Wami dzielimy i podpowiadamy które rozwiązanie będzie optymalne a które przesadzone lub niewystarczające.
Dlatego poniżej zebraliśmy podstawowe informacje dotyczące dostępnych środków bezpieczeństwa oraz środków ratownictwa wodnego (i nie tylko) które należy wziąć pod uwagę kompletując swój sprzęt, by nasza pasja generowała wyłącznie pozytywne odczucia i wspomnienia a nie była przyczyną traumy dla nas ale i dla naszych najbliższych.
Bezpieczeństwo na Wodzie podczas Uprawiania Sportów Wodnych i Żeglarstwa: Środki i Zasady
Woda przyciąga ludzi od wieków. Sporty wodne i żeglarstwo stanowią fascynującą formę aktywności fizycznej i rekreacji, która dostarcza nie tylko radości, ale i wyjątkowych doświadczeń. Jednak nie można zapominać o niebezpieczeństwach związanych z wodą, które mogą prowadzić do tragicznych skutków. Dlatego też bezpieczeństwo na wodzie jest niezwykle ważne, zarówno dla amatorów, jak i zawodowców. W tym artykule omówimy najważniejsze środki bezpieczeństwa osobistego i wzywania pomocy, które warto mieć na uwadze podczas uprawiania sportów wodnych i żeglarstwa.
1. Kamizelki Ratunkowe:
Kamizelki ratunkowe są jednym z najważniejszych środków bezpieczeństwa podczas wodnych aktywności. Każdy uczestnik sportów wodnych który nie potrafi pływać powinien nosić kamizelkę ratunkową. W odróżnieniu od kamizelki asekuracyjnej, ratunkowa ma za zadanie obrócić głowę osoby poszkodowanej twarzą nad wodę, nawet po utracie przytomności. Odbywa się to dzięki specjalnemu kołnierzowi wypornościowemu. Kamizelka ratunkowa pomaga utrzymać ciało na powierzchni wody i to znacznie dłużej, dzięki większej wyporności niż jest ona w kamizelkach asekuracyjnych, co daje czas na reakcję w przypadku wyczerpania. Wybierając kamizelkę, należy upewnić się, że jest odpowiednio dopasowana do sylwetki i spełnia obowiązujące normy bezpieczeństwa (jest atestowana).
Kamizelki ratunkowe mogąc być zarówno wypornościowe od razu po założeniu - pomarańczowe, obszerne z dużym kołnierzem, lub pneumatyczne w formie szerokich szelek, które są wygodne do noszenia, natomiast aktywacja odbywa się:
- manualnie po pociągnięciu linki zwalniającej zbijak głowicy z nabojem CO2
- automatycznie - po kontakcie z wodą, dzieje się to ponieważ w środku pomiędzy zbijakiem a głowicą jest umieszczona tabletka soli lub mikronowej grubości papierek, które po zamoczeniu rozpływają się aktywując mechanizm odpalenia kamizelki. Odbywa się to niezwykle szybko z reguły w czasie 2-4 sekund.
- automatycznie poprzez zwalniak hydrostatyczny - system Hammar - kamizelka aktywuje się pod wpływem zwiększonego ciśnienia, której występuje już ok 10cm pod lustrem wody. Taki system w porównaniu z głowicą aktywowaną wodą jest odporny na zalanie falami, ulewny deszcz lub długo trwały deszcz. Polecany dla osób żeglujących po morzach i oceanach, często w trudnych warunkach pogodowych.
Musimy również pamiętać o tym by mieć ze sobą przynajmniej jeden zestaw wymienny - głowicę z nabojem który jest dedykowany do konkretnego modelu kamizelki. W przeciwnym razie po odpaleniu staje się ona bezużyteczna do ponownego "uzbrojenia"
Kamizelki pneumatyczne najczęściej wybierane są w żeglarstwie morskim, śródlądowym oraz motorowodniactwie jak również zawodach związanych ze środowiskiem wodnym.
Jeżeli szukamy takiej głównie na mazurskie rejsy - to warto wybrać lekki model o wyporności rzędu 150 - 165N.
Przykład kamizelki na śródlądzie:
https://activegames.pl/pl/p/Kamizelka-ratunkowa-CrewFit-Sport-Crewsaver-9710-165N/2435
Natomiast szukając kamizelki na morze - należy zwrócić uwagę na większą wyporność od 175N oraz dodatkowe akcesoria takie jak światełko migające po aktywacji, kaptur bryzgoszczelny - zabezpiecza twarz i drogi oddechowe przed zalewaniem falami morskimi. Ponadto niezbędne "ucho" lub pętelka do zapięcia pasów bezpieczeństwa - tzw. wąsów, które chronią dodatkowo przed wypadnięciem za burtę. Tego typu kamizelki umożliwiają opcjonalne zainstalowanie elementów elektronicznych takich jak MOB AIS, czy też PLB - są to systemy komunikacji które alarmują o naszym położeniu.
Przykład kamizelki morskiej:
https://activegames.pl/pl/p/Kamizelka-ratunkowa-ErgoFit-OC-290-Hammar-Crewsaver-290N/2430
2. Kamizelki asekuracyjne:
Kamizelki asekuracyjne są przeznaczone dla osób, które potrafią pływać, jednocześnie uprawiają sporty wodne gdzie ryzyko wpadnięcia do wody jest duże - windsurfing, kitesurfing, pływanie na desce sup, wing foil, kajakarstwo, żeglarstwo regatowe lub na lekkich otwarto pokładowych jachtach, pływanie skuterem wodnym.
Ponadto są obowiązkowe dla wszystkich osób korzystających z atrakcji wodnych typu ciągnięcie z motorówką sprzętów dmuchanych. Kamizelki asekuracyjne charakteryzują się wypornością w przedziale od 40 - 75N i powinny zostać dobrze dobrane do warunków fizycznych użytkownika - waga oraz obwód w klatce piersiowej.
Poza wypornością różnią się kształtem, dodatkowymi kieszonkami, sposobem zapinania. Jak już wspomnieliśmy wcześniej - inna kamizelka będzie odpowiednia dla kajakarza, gdzie potrzebne są duże wycięcia pod pachami dla zapewnienia ergonomii i komfortu ruchu. Inna dla żeglarza pływającego szybkim katamaranem - kamizelka krótsza o dużej wyporności na plecach i klatce piersiowej z kieszonkami na nóż ratowniczy do cięcia lin.
Pamiętajmy - kamizelka ma być dla nas czymś naturalnym co zakładamy na siebie idąc na wodę, dlatego musi być nam w niej wygodnie, jak również powinniśmy potrafić ją szybko założyć i zdjąć w razie potrzeby.
Przykład kamizelki asekuracyjnej do sportów deskowych:
https://activegames.pl/pl/p/Kamizelka-asekuracyjna-Blaze-Blue-YAK-50N-/2361
Przykład kamizelki asekuracyjnej do żeglarstwa śródlądowego i regatowego:
https://activegames.pl/pl/p/Kamizelka-asekuracyjna-PRO-EX-Crewsaver-50N/2423
Przykład kamizelki do kajakarstwa:
https://activegames.pl/pl/p/Kamizelka-asekuracyjna-TRAPER-GUIDE/959
3. Bojki asekuracyjne
Najczęściej kojarzące się z pomarańczową plastikową boją na lince z pasem który zakładamy przez ramię - nieodzowny element serialu Baywatch z lat 90-tych. Właśnie ze względu na ten serial tego typu bojka otrzymała w Polsce potoczną nazwę "Pamelka" :) Jest to sprzęt typowo dla ratowników ewentualnie pływaków na otwartych akwenach. Ma za zadanie utrzymać nas na powierzchni w przypadku utraty sił lub skurczu mięśni. Jest niezwykle trwała i odporna na uszkodzenia. Niestety jest również ciężka i nieporęczna, dlatego coraz częściej stosuje się pompowane bojki które są bardzo lekki i nie przeszkadzają w pływaniu.
Kolejnym rozwiązaniem są bojki z technologią aktywacji znaną już z kamizelek pneumatycznych - poprze manualne uruchomienie po pociągnięciu za specjalny sznurek. Taka bojka pomimo bardzo małego rozmiaru mieści w sobie nabój co2 jak również pompowany "pęcherz" o wyporności 40-75N, który w razie sytuacji zagrożenia pozwoli pływakowi utrzymać się na wodzie.
Pamiętajmy - bojka nie zastąpi kamizelki asekuracyjnej, jednak w sytuacji gdy pływamy blisko brzegu, w grupie osób - np. na desce sup do której obowiązkowo jesteśmy przypięci smyczą, będzie stanowiła drugi środek asekuracji. Używana wyłącznie przez osoby potrafiące dobrze pływać. W tym wypadku również należy zaopatrzyć się w zapasowy zestaw z nabojem i głowicą do ponownego uzbrojenia po wykorzystaniu.
Przykład bojki asekuracyjnej:
https://activegames.pl/pl/p/Restube-Beach-bojka-asekuracyjna/2097
3. Środki Wzywania Pomocy:
Niezależnie od środków bezpieczeństwa osobistego, warto mieć przy sobie odpowiednie urządzenia do wzywania pomocy, w razie nagłej potrzeby. Utrzymanie na wodzie to jedno, natomiast dotarcie do brzegu to już zupełnie co innego. Nasz organizm wychładza się dość szybko, co w przypadku chociażby Morza Bałtyckiego ma kluczowe znaczenie dla naszego przeżycia w wodzie. Dlatego nigdy nie wypływajmy bez sprawnego, naładowanego telefonu komórkowego zabezpieczonego w szczelnym etui wodoodpornym. Ponadto można skorzystać z dodatkowych środków komunikacji w razie niebezpieczeństwa.
Oto kilka popularnych rozwiązań:
- Radio ręczne UKF : Radio UKF jest skutecznym środkiem łączności na wodzie. Umożliwia nawiązywanie połączenia z pobliskimi łodziami, przystaniami, a także służbami ratunkowymi. Dobra jakość dźwięku i zasięg czynią z radio UKF nieoceniony środek komunikacji. Wiele osób o tym nie wie, ale jest np. niezbędne do przepłynięcia przez przekop Mierzei Wiślanej - gdyż taki fakt trzeba właśnie tą drogą zgłosić do Kapitanatu Portu Nowy Świat. Na używanie radia morskiego niezbędne jest pozwolenie radiowe wydawane na podstawie świadectwa radiooperatora w służbie morskie SRC lub LRC. Uzyskuje się je po zdaniu egzaminu państwowego w UKE. Egzamin jest stosunkowo prosty, składa się z części teoretycznej - testowej oraz praktycznej znajomości z obsługi urządzeń morskich. Polecamy każdemu kto planuje żeglować po zatoce, morzu, ale też uprawiać chociażby kajakarstwo morskie. Przypominamy również, że certyfikat ISSA SRC nie uprawnia do otrzymania pozwolenia radiowego i obsługi urządzeń jachtowych na terenie RP.
- Radio Pława EPIRB: to kolejne przydatne urządzenie łączności. Wykorzystywane głównie na morzu i dużych akwenach, zapewnia lepszy zasięg niż radio UKF, dzięki wyższym częstotliwościom. Jest często stosowane w profesjonalnym żeglarstwie, jako wyposażenie ratunkowe jachtów morskich.
Przykład urządzenia:
https://activegames.pl/pl/p/Radioplawa-EPIRB-ACR-GlobalFix-V5-RLSAIS-Cat.-II-RLB-44/2420
- PLB (Personal Locator Beacon): PLB to małe urządzenie emitujące sygnał alarmowy, który może zostać odebrany przez satelity systemów ratunkowych. W razie krytycznej sytuacji, aktywacja PLB pozwala na szybkie i precyzyjne zlokalizowanie osoby w potrzebie i rozpoczęcia działań poszukiwawczo - ratowniczych. Sprawdza się nie tylko na wodzie, ale np. w górach gdzie nie będzie dostępny zasięg telefonii komórkowej a przez to wezwanie pomocy stanie się niemal niemożliwe. Na używanie nadajnika PLB potrzebne jest pozwolenie radiowe - dokałdnie tak samo jak w przypadku radia UKF.
O skuteczności tego rozwiązania niech świadczą historie ludzie uratowanych dzięki aktywowaniu PLB, które zamieszcza na swoje stronie firma ACR - renomowany producent środków komunikacji morskiej. Jedną z takich osób w roku 2022 był polski kajakarz który potrzebował pomocy w bardzo trudnych warunkach sztormowych na Zalewie Szczecińskim.
Przykład urządzenia:
https://activegames.pl/pl/p/PLB-ResQLink-ACR-PLB-375/795
- Sygnalizator MOB AIS (MOB - Man Overboard): To proste, ale skuteczne urządzenie wzywania pomocy, które może uratować życie w przypadku, gdy ktoś wpadnie do wody i nie jest w stanie wrócić na pokład. Urządzenie elektroniczne montowane do wnętrza kamizelki pneumatycznej, które uruchamia się zaraz po odpaleniu kamizelki dając jednoznaczny rozbłysk i pulsującą ikonę na wszystkich jachtowych odbiornikach AIS znajdujących się w pobliżu. Dzięki temu załoga jachtu z którego wypadł poszkodowany, ale też załogi pobliskich jednostek mają cały czas wyświetlane położenie poszkodowanego - jego odległość oraz kierunek.
To co istotne - na posiadanie oraz używanie systemu MOB AIS nie jest potrzebne pozwolenie radiowe ani świadectwo operatora łączności w służbie morskiej.
Przykład urządzenia:
https://activegames.pl/pl/p/Urzadzenie-AIS-Link-MOB-ACR/2436
- Komunikator satelitarny inReach - to urządzenia firmy Garmin wykorzystujące globalny system satelitarny Iridium - do wysyłania wiadomości SOS jak również komunikacji dwukierunkowej, wszędzie tam gdzie nie działa sieć komórkowa. Działanie możemy porównać do systemów PLB, jednak w tym wypadku wykorzystywane jest centrum komunikacji ratunkowej Garmin, które po otrzymaniu sygnału SOS informuje służby ratunkowe najbliższe miejsca zdarzenia.
Komunikator umożliwia również normalną korespondencję np. z rodziną poprzez wiadomości tekstowe, daje również możliwość śledzenia pozycji na specjalnej stronie Garmina. Na posiadanie i używanie systemów inReach Garmin nie są potrzebne żadne pozwolenia. Działa w oparciu o płatny abonament z planami taryfowymi, które możemy elastycznie dopasowywać do swoich potrzeb. Możemy rozliczać się co miesiąc i zawiesić działanie w miesiącach w których nie korzystamy z urządzenia. Plany taryfowe różnią się ilością możliwych do wysłania wiadomości - w zależności od wysokości abonamentu. Najtańsza rekreacyjna opcja to koszt ok 200pln za miesiąc. Możemy to traktować jako dodatkowe ubezpieczenie na czas morskiego rejsu 2-3 tygodniowego, lub wyprawy w góry wysokie.
Przykład urządzenia:
https://activegames.pl/pl/p/Komunikator-Garmin-inReach-Mini2/2237
4. Sygnalizacja Świetlna:
W sytuacjach awaryjnych, kiedy potrzebna jest natychmiastowa pomoc, sygnalizacja świetlna może być nieocenionym wsparciem. Sygnały świetlne, takie jak latarki o jasnym świetle, światła sygnalizacyjne na kamizelkach ratunkowych lub odblaskowe elementy odzieży, są szczególnie przydatne w warunkach ograniczonej widoczności, np. w nocy lub przy złej pogodzie. Warto również zaopatrzyć się w światło chemiczne, które jest małe, bardzo lekkie i działa nawet do 12godzin po aktywacji. Zwiększa to naszą widoczność w wodzie i ułatwia szybką pomoc.
Tak popularne wycieczki na supach na zachody słońca są na pewno świetnym przeżyciem, pamiętajmy jednak, że w zależności od pory roku krótko po zachodzie słońca robi się ciemno na tyle, że możemy mieć kłopot ze zlokalizowaniem miejsca z którego wypłynęliśmy lub naszych towarzyszy wycieczki - wtedy światło chemiczne i telefon mogą skutecznie zapewnić nam bezpieczeństwo.
Podsumowanie:
Wodne sporty i żeglarstwo to aktywności, które dostarczają wielu niezapomnianych chwil, ale należy zawsze pamiętać o bezpieczeństwie. Kamizelki ratunkowe i asekuracyjne to podstawowe środki, które pomagają utrzymać nas na powierzchni wody. Dodatkowo, odpowiednie urządzenia do wzywania pomocy, takie jak radio UKF, radio pława, PLB, system inReach stanowią istotne elementy zapewniające szybką reakcję w razie zagrożenia a czasem są jedynymi urządzeniami, które dzięki łączności satelitarnej są w stanie zaalarmować służby o naszym położeniu. Sygnalizacja świetlna może okazać się bezcennym narzędziem w trudnych warunkach widoczności, ale też daje nam poczucie bycia widocznym dla innych użytkowników akwenów wodnych. Pływając wpław czy też podczas snorkelingu jesteśmy bardzo mało widoczni z pokładu płynącej jednostki, dlatego jakakolwiek bojka którą holujemy w jaskrawych kolorach spowoduje, że zostaniemy na czas dostrzeżeni.
Pamiętajmy zawsze o zachowaniu odpowiedzialności i zdrowego rozsądku podczas uprawiania sportów wodnych, aby cieszyć się nimi w pełni i bezpiecznie.
