Dzięki stosunkowo łagodnym przepisom rodzimego prawa dotyczącego możliwości uprawiania żeglarstwa na wodach śródlądowych, praktycznie każdy może usiąść za sterem jachtu żaglowego o długości kadłuba do 7,5m i prowadzić go w porze dziennej po wspomnianych wodach. W tych samych przepisach (Ustawa o żegludze śródlądowej) jest jednak zapis w którym czytamy:
Art. 37a. 1. Prowadzenie statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji, zwane dalej "uprawianiem turystyki wodnej", wymaga:
1) posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa;
2) przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy uprawianiu turystyki wodnej.
Zatem czy to pływamy ww. jachtem do którego nie musimy posiadać uprawnień, czy też jachtem powyżej 7,5m w przypadku którego sternik musi posiadać przynajmniej paten o stopniu "Żeglarz Jachtowy" - w każdym przypadku wymagana jest wiedza i umiejętności oraz znajomość zasad i przepisów bezpieczeństwa na wodzie.
Reasumując można w drodze samodzielnej nauki i posiąść tą wiedzę, my jednak zachęcamy do skorzystania z oferty dobrych szkół żeglarskich i odbycie stosownych kursów w których zapoznamy się ze wszystkimi aspektami żeglarstwa czy też motorowodniactwa. Kończąc ten wątek, ponieważ wbrew pozorom ten wpis nie będzie dotyczył przepisów i uprawnień (taki post można już znaleźć na naszym blogu) pragniemy jedynie zauważyć, że katamarany pompowane umożliwiają ich transport i przemieszczanie na różne akweny, nie tylko wody polskie. Warto więc zaznajomić się z przepisami danego kraju do którego wybieramy się z naszym sprzętem - czy nie występuje tam wymóg posiadania uprawnień. Dla przykładu - kierunek najczęściej wybierany - Chorwacja - na każdy sprzęt czy to mała żaglówka, czy ponton motorowy wymagane są uprawnienia. Wspomniany już polski paten Żeglarz Jachtowy jest akceptowany w Chorwacji - jednak ma inne uprawnienia niż w Polsce - o czym nie każdy wie. Posiadacz tego dokumentu może prowadzić jednostki do 12m długości w celach prywatnych lub czarterowych na wodach wewnętrznych i terytorialnych Republiki Chorwacji, w odległości do 1 mili morskiej od lądu lub wyspy, jeżeli posiada certyfikat do obsługi radiostacji i jeżeli na pokładzie znajduje się radio UKF.
Wracając jednak do głównego zagadnienia tego wpisu dotyczącego - wiedzy i umiejętności, które zawsze warto uzupełniać i rozwijać czy to samodzielnie czy na kursach specjalistycznych - chcielibyśmy zaprosić do obejrzenia 11-częściowej serii przygotowanej przez firmę Grabner pod tytułem Sailing Academy - czyli akademia żeglarska. Zostaniemy w niej przeprowadzeni przez zupełne podstawy z budowy katamarany żaglowego, po podstawowe manewry, przepisy na wodzie, a kończąc na bardziej zaawansowanych poradach dotyczących chociażby właściwego trymu żagli i techniki żeglowania.
Materiał został udostępniony w wersji niemieckiej, jednak można go wyświetlić również z angielskimi napisami. Wszystko zaprezentowane w bardzo jasny i czytelny sposób, może okazać się pomocny dla osób które kontaktem z katamaranem pompowanym rozpoczną swoją przygodę z żeglarstwem, jak również dla osób które do tej pory żeglowały na jednokadłubowcach i pierwszy kontakt z katamaranami może być małym zaskoczeniem z powodu innej nautyczności tych jednostek.
Jeszcze raz gorąco zachęcamy do rozwijania swoich umiejętności żeglarskich, poszerzania wiedzy, a wszystko po to by czerpać radość z tego fantastycznego hobby i realizować się w nim w sposób bezpieczny dla siebie, naszej załogi oraz innych uczestników ruchu na wodzie.
1. W pierwszej części zapoznamy się z nazewnictwem i budową katamaranu żaglowego, poszczególnych elementów konstrukcyjnych i ich zastosowania.
2. W drugiej części przedstawiono podstawy otaklowania jednostki, przygotowania do żeglugi i slipowania. Pisząc językiem zrozumiałym dla każdego - jak przygotować jednostkę do pływania i przenieść z brzegu na wodę.
3. W tej części przechodzimy do konkretów związanych z teorią żeglowania - kursami względem wiatru etc.
4. Manewry w żeglarstwie - zwroty przez sztag oraz rufę, jak również ostrzenie i odpadanie. W tym punkcie pozwolimy sobie o mały komentarz od nas, który może okazać się pomocny osobom które przesiadły się z jachtów żaglowych jednokadłubowych na tzw. wielokadłubowce w jez. angielskim określane jako multihull. Pierwszą istotną różnicę w żeglowaniu tymi jednostkami odkryjemy dość szybko - już przy pierwszym zwrocie przez sztag przy małym wietrze i prędkości.
Załóżmy, że płyniemy prawym halsem i będziemy wykonywać zwrot przez sztag - czyli przejście lini wiatru dziobem z bajdewindu prawego halsu do bajdewindu lewego halsu. Klasycznie manewr ten wykonujemy na foku w łopocie - czyli dochodzimy do linii wiatru, fok luz i czekamy aż żagiel ułoży się na nowym kursie, wtedy wybieramy. W przypadku żeglowania katamaranem zdarzy się tak, że łódź nie będzie miała wystarczającej inercji (siły rozpędu) by oba kadłuby przeszły linię wiatru, i zostanie odepchnięta na dotychczasowy hals. W takiej sytuacji wystarczy pomóc sobie fokiem - nie luzować go przy dojściu do linii wiatru, ale zostawić nadal wybrany na dotychczasowym halsie, dopiero gdy złapie wiatr z drugiego kierunku - zadziała wstecz i pomoże nam przejść płynnie kąt martwy. Dopiero wtedy lewy foka szot luz i prawy foka szot wybieramy do odpowiedniego kursu.
Jest to przydatny tip w sytuacji małych wiatrów i małej prędkości. Przy mocniejszym wietrze musimy działać szybko z luzem szotów foka po przejściu wiatru, inaczej siła na żaglu pracującym wstecz obróci nas dynamicznie do półwiatru a nawet dalej. Na koniec dodamy, że jest to tylko i wyłącznie nasza sugestia wynikająca z doświadczeń, a nie wiedza "podręcznikowa"
5. Bardzo istotny punkt zwłaszcza dla każdego samouka - prawo drogi i podstawy przepisów na wodzie. W zasadzie jeżeli ktoś planuje uczyć się samodzielnie - od tego punktu powinien zacząć. Jest to niezwykle istotne. Nasza rada - obserwowanie otoczenia non stop i reagowania na to co dzieje się na wodzie. Nawet w sytuacji gdy wiemy, że mamy pierwszeństwo, to ktoś płynący motorówką, skuterem, inną żaglówką czy też rowerkiem wodnym tej wiedzy może nie posiadać, lub lekceważy przepisy. W takiej sytuacji reagujmy zawczasu, zmieńmy kurs, zachowajmy bezpieczną odległość i nie czekajmy do ostatniej minuty wierząc w to, że drugi sternik wie co robi i zaraz nam ustąpi... Katamaran pompowany nie wyrządzi szkody innej jednostce, w drugą stronę może już być różnie.
6. Bezpieczeństwo na wodzie, właściwe przygotowanie ekwipunku i wyposażenia osobistego przed wyruszeniem, ponadto meteorologia i zjawiska naturalne z którymi żeglarze cały czas mają styczność.
7. Wywrotki katamaranów i tzw. "grzyby" czyli sytuacja w której jacht zaliczył wywrotkę, a ponadto obrócił się masztem do dołu. Jest to najtrudniejsza sytuacja do postawienia z powrotem jachtu na kadłubach, ponieważ bardzo często maszt wbija się w dno, co uniemożliwia jego podniesienie. Dla uniknięcia takich sytuacji wymyślono boje wypornościowe na maszt, ponieważ dzięki nim po wywrotce katamaran leży na boku i łatwo daję się postawić do pionu.
8. MOB - Man overboard - człowiek za burtą - to jedno z najpoważniejszych zagrożeń i zarazem wypadków na wodzie. Od wiedzy i umiejętności sternika oraz szybkości działania będzie zależało życie i zdrowie osoby która wypadła za burtę. Dlatego tak istotne jest pływanie w założonych środkach asekuracyjnych - zwłaszcza na otwarto pokładowych łodziach. W przypadku akwenów śródlądowych sprawa jest nieco łatwiejsza z racji odległości od brzegu, możliwości szybkiego wezwania pomocy. Zupełnie inaczej wygląda to na morzu, gdzie dochodzi zafalowanie i temperatura wody która bardzo szybko wychłodzi organizm. Stąd niezwykle istotne jest utrzymanie kontaktu wzrokowego z poszkodowanym, użycie środków ratunkowych o ile takie znajdują się na naszym pokładzie (polecamy do tego bojki pneumatyczne - automatyczne która napełniają się w ułamku sekundy po kontakcie z wodą) oraz sprawne manewrowanie.
Dodamy tylko, że jest to podstawowy manewr na wszystkich kursach żeglarskich, a jego właściwe wykonanie niezbędne do zdania egzaminu. Warto jest przy każdej okazji i w różnych warunkach pogodowych ćwiczyć ten manewr - ponieważ jest to ratowanie życia i musimy go potrafić wykonać.
9. Żegluj jak zawodowiec - czyli wszystko o fizyce, aerodynamice i trymie żagli, aby wykorzystać maksimum możliwości naszego sprzętu.
10. Wyposażenie opcjonalne - dodatkowy żagiel przedni typu Genua / Code Zero w Grabnerze nazywany Rollbooster (z racji tego, że jest mocowany na rolerze do sztagu i daje nam faktyczne przyspieszenie w lekkich wiatrach. W Minicat nazwany Genna, czyli jak widzimy każdy producent stosuje swoje nazwy własne,jednak wielkość żagla, kształt profilu określa jego typ o którym napisaliśmy w pierwszym zdaniu i są to rodzaje żagli powszechnie używane w żeglarstwie na jachtach - podobnie jak grot czy fok.
11. Jak "latać na jednym kadłubie?" w tym ostatnim już filmie z serii Sailing Academy przedstawiono kilka wskazówek i porad dotyczących pływania na jednym kadłubie - co stanowi nieodzowny element pływania katamaranami. Jak to się mawia -"chcesz przechyłów jednocyfrowych i prędkości dwucyfrowych? Przesiądź się na katamaran". Dużo w tym prawdy, ponieważ poza stabilnością i bezpieczeństwem również fani adrenaliny i prędkości znajdą coś dla siebie, zatem warto bliżej przyjrzeć się tego typu szybkiej żegludze. Oczywiście każdą z jednostek można doposażyć w zestawy trapezów - uprzęży dla załoganta do lepszego balastowania a co za tym idzie utrzymaniu katamaranu prosto - jak najostrzej do linii wiatru. Tutaj nie ma różnicy czy mamy katamaran sztywny, czy z pompowanymi kadłubami, możemy osiągać prędkości których będą nam pozazdrościli sternicy mazurskich jachtów :)
Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł sprawi, że każdy znajdzie w nim informacje których jeszcze nie posiadał lub takie które uzupełniają już nabytą wiedzę i doświadczenie. Zaś w osobach które jeszcze nie zdecydowały czy żeglarstwo jest dla nich wzbudzi emocje i zainteresowanie tym cudownym sportem ale i sposobem spędzania wolnego czasu na łonie natury.
Komentarze do wpisu (0)
